ประวัติของหน่วยงาน

กรมพัฒนาที่ดินได้รับการสถาปนาเมื่อวันที่ 23 พฤษภาคม พ.ศ. 2506 สังกัดกระทรวงพัฒนาการแห่งชาติ แบ่งส่วนงานออกเป็น 5 กอง คือ สำนักงานเลขานุการกรม กองจำแนกที่ดิน กองบริรักษ์ดิน กองนโยบายที่ดินและกองปฏิบัติการสนามโดย”กองจำแนกที่ดิน”ได้รับมอบหมายให้ดำเนินการสำรวจจำแนกประเภทที่ดินอย่างกว้าง(Broad Land Use Classification) เพื่อทำแผนที่แสดงประเภทที่ดินทั่วประเทศ ซึ่งไม่ได้แสดงเฉพาะพื้นที่ป่าไม้และพื้นที่เพาะปลูกเท่านั้น แต่แสดงถึงลักษณะของดินและที่ดินแต่ละประเภทโดยละเอียดด้วย การดำเนินการดังกล่าวมีวัตถุประสงค์เพื่อต้องการสำรวจสภาพและลักษณะของที่ดินว่ามีความอุดมสมบูรณ์หรือมีข้อบกพร่องประการใด แล้วทำการจำแนกประเภทให้เหมาะสมกับลักษณะของพื้นที่ เพื่อมุ่งหวังที่จะป้องกันการบุกรุกทำลายป่าและเพื่อให้การใช้ที่ดินในการประกอบอาชีพและเพื่ออยู่อาศัยเป็นไปอย่างเหมาะสม ซึ่งต่อมา กรมพัฒนาที่ดิน มีการปรับปรุงแก้ไขการแบ่งส่วนราชการ และหน้าที่ ความรับผิดชอบของหน่วยงานใหม่ เพื่อให้การดำเนินงานเป็นไปตามเป้าหมายได้รวดเร็วและเกิดประโยชน์มากที่สุด โดยกองจำแนกที่ดิน ได้รับมอบหมายให้ปฏิบัติภารกิจเพิ่มขึ้น ดังนี้งานจำแนกประเภทที่ดินอย่างกว้างงานจำแนกสมรรถนะที่ดินงานสำรวจสำมะโนที่ดิน(ต่อมาได้เปลี่ยนเป็นงานสำรวจทำแผนที่ถือครองที่ดิน) และงานจัดตั้งสถานศึกษาพัฒนาที่ดิน (ภายหลังยุบเลิกไปเมื่อผลิตเจ้าหน้าที่ได้ครบตามเป้าหมายแล้ว)

ในปี 2515 ได้ยุบกระทรวงพัฒนาการแห่งชาติ และได้มีการแบ่งส่วนราชการใหม่เพื่อให้เหมาะสมกับสถานการณ์ในเวลานั้นโดยประกาศคณะปฏิวัติให้โอนกรมพัฒนาที่ดินมาสังกัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ซึ่งตรงกับแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่3 (พ.ศ.2515-2519) ในครั้งนั้นได้มีการกำหนดหน้าที่ความรับผิดชอบของ ”กองจำแนกที่ดิน” (Land Classification Division) เป็นการแน่นอน โดยมีภารกิจและหน้าที่ คือ ทำการจำแนกสมรรถนะที่ดิน (Land Capability Classification) และวินิจฉัยคุณภาพของดิน (Soil Interpretation) ตลอดทั้งสำรวจสภาพการใช้และลักษณะการถือครองที่ดิน จำแนกประเภทที่ดิน เพื่อควบคุมและวางแผนการใช้ที่ดินให้เป็นไปตามนโยบายของประเทศ และได้สัดส่วนสัมพันธ์กับจำนวนประชากรทั้งในปัจจุบันและอนาคต

ต่อมาในปี 2527 ได้มีการออกพระราชกฤษฎีกา แบ่งส่วนราชการของกรมพัฒนาที่ดิน กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เพื่อให้สอดคล้องกับพระราชบัญญัติพัฒนาที่ดิน พ.ศ. 2526 กองจำแนกที่ดินจึงเปลี่ยนชื่อเป็น “กองแผนที่และการพิมพ์” มีหน้าที่ในการสำรวจทำแผนที่การถือครองที่ดิน แผนที่ระดับและขอบเขตกับแผนที่ ภูมิประเทศทั้งวิธีสำรวจภาคพื้นดิน (Ground Survey) และโดยวิธีรังวัดทำแผนที่จากภาพถ่ายทางอากาศ (Photogrammetric Survey) กำหนดระบบแผนที่และควบคุมมาตรฐานแผนที่ จัดทำแผนที่ต้นฉบับสมบูรณ์ทุกชนิดของกรมพัฒนาที่ดินจัดพิมพ์แผนที่ รายงาน และเอกสารวิชาการต่างๆ ตลอดจนเป็นศูนย์กลางข้อมูลแผนที่จำแนกประเภทที่ดินตามมติคณะรัฐมนตรี

กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ประกาศกฎกระทรวงแบ่งส่วนราชการกรมพัฒนาที่ดิน พ.ศ. 2545 ซึ่งประกาศในราชกิจจานุเบกษา ออกเป็น 13 สำนักงาน 5 กอง 3 สำนัก และ 1 ศูนย์ กองแผนที่และการพิมพ์ เปลี่ยนชื่อเป็น ”กองแผนที่” มีอำนาจหน้าที่ความรับผิดชอบในการจัดทำมาตรฐานของแผนที่ชนิดต่างๆ การจำแนกประเภทที่ดินเพื่อเสนอต่อคณะรัฐมนตรีพิจารณาเห็นชอบ

ในปี 2555 กรมพัฒนาที่ดินได้ปรับปรุงส่วนราชการอีกครั้งหนึ่ง กองแผนที่จึงยกฐานะขึ้นเป็น “สำนักเทคโนโลยีการสำรวจและทำแผนที่” มีอำนาจหน้าที่ในการสำรวจ วิเคราะห์ และจัดทำแผนที่ถือครองที่ดินอย่างละเอียดเพื่อจัดทำสำมะโนที่ดินด้านเกษตรกรรม ปรับปรุง ผลิต และให้บริการแผนที่ภาพถ่ายและข้อมูลทางแผนที่ให้แก่หน่วยงานต่างๆทั่วประเทศ วิเคราะห์และตรวจสอบที่ดินในเขตป่าไม้ถาวร เขตเขา ภูเขา และพื้นที่ที่มีความลาดชันเกิน 35 เปอร์เซนต์ รวมทั้งปรับปรุงแผนที่จำแนกที่ดินโดยใช้แผนที่ฐาน ศึกษา วิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีการสำรวจและการทำแผนที่เพื่อการกำหนดมาตรฐานการสำรวจและการทำแผนที่ สำรวจ ตรวจสอบ ดูแลรักษา และซ่อมแซมโครงข่ายหมุดหลักฐานภาคพื้นดินของโครงการจัดทำแผนที่เพื่อการบริหารทรัพยากรธรรมชาติและทรัพย์สินของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เพื่อให้สอดคล้องกับพระราชบัญญัติพัฒนาที่ดิน พ.ศ. 2551 และมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 9 พฤษภาคม พ.ศ. 2538